Problem poplava aktualiziran je nakon nekoliko velikih poplava, posebno u BiH nakon onih u maju 2014, koje su se dogodile nakon kontinuiranih višednevnih padavina. Uzroci poplava su brojni, a generalno, poplave i prateće štete izazivaju prirodne pojave i vještački – ljudski utjecaji, posebno urbanizacija i pritisci koje izaziva stanovništvo svojim aktivnostima. Aktuelne klimatske promjene upravo se najviše manifestuju povećanom učestalošću i veličinom poplava i suša. Na području Federacije Bosne i Hercegovine je identifikovano ukupno 395 vodotoka sa slivnom površinom većom od 10 km2. Identifikovani vodotoci su razvrstani prema veličini slivnog područja i to na slijedeći način :
Površina (km2) | Broj vodotoka |
---|---|
> 4.000 | 6 |
1.000 – 4.000 | 5 |
100 – 1.000 | 54 |
30 – 100 | 112 |
10 – 30 | 218 |
UKUPNO | 395 |
Svi vodotoci su prema Zakonu o vodama Federacije BiH (ZoV) podijeljeni na vodotoke I i II kategorije, pri čemu nadležnost nad vodotocima I kategorije ima Agencija, a nadležnost nad vodotocima II kategorije kantonalna ministarstva nadležna za vode. Prema članu 5. ZoV-a vodotoci I kategorije su: Sava, Una, Unac, Sana, Vrbas, Pliva, Bosna, Krivaja, Usora, Spreča nizvodno od ušća Jale, Željeznica, Tinja, Drina, Sanica i Klokot. Osim nabrojanih vodotoka u I kategoriju spadaju i akumulacije: Hazna, Vidara, Jajce I, Jajce II i Župica.
U narednim tabelama dati su osnovni podaci za vodotoke I kategorije i dužine vodotoka po kantonima:
Red. broj | Vodotok | Dužina u FBiH (km) | Površina sliva (km2) |
---|---|---|---|
1. | Sava | 100,58 | 504,07 |
2. | Una | 122,18 | 8.142,87 |
3. | Unac | 71,79 | 660,93 |
4. | Sana | 56,64 | 4.113,82 |
5. | Sanica | 20,25 | 252,03 |
6. | Klokot | 4,45 | 93,56 |
7. | Vrbas | 117,79 | 6.273,82 |
8. | Pliva | 8,90 | 1.325,70 |
9. | Bosna | 212,88 | 10.729,43 |
10. | Spreča (nizvodno od ušća Jale) | 115,88 | 1.948,43 |
11. | Tinja | 57,51 | 855,69 |
12. | Krivaja | 70,78 | 1.494,51 |
13. | Usora | 19,58 | 846,27 |
14. | Željeznica | 21,67 | 478,36 |
15. | Drina | 27,18 | 7.035,66 |
UKUPNO | 1.014,36 | 44.755,15 |
Kanton | Vodotoci | Dužina (km) | % |
---|---|---|---|
Sarajevski | Bosna i Željeznica | 57,41 | 5,50 |
Tuzlanski | Spreča i Tinja | 173,39 | 17,12 |
Srednjobosanski | Vrbas i Pliva | 126,68 | 12,51 |
Zeničko-Dobojski | Bosna, Krivaja i Usora | 255,81 | 25,26 |
Unsko-Sanski | Una, Sana, Sanica, Unac i Klokot | 215,45 | 21,28 |
Bosansko-Podrinjski | Drina | 27,18 | 2,68 |
Livanjski | Unac | 57,86 | 5,71 |
Posavski | Sava | 100,58 | 9,93 |
UKUPNO | 1.014,36 | 100,00 |
Sektor za realizaciju projekata se između ostalog bavi pripremom podloga za donošenje odluka o realizaciji projekata, praćenjem realizacije radova i usluga, organizuje i učestvuje u provođenju procedura javnih nabavki, učestvuje u radu komisija za tehnički prijem i primopredaju izvedenih radova. Osnova za odabir prioritetnih projekata, u cilju preventivnih aktivnosti i radova na odbrani od poplava u 2018. godini na vodotocima prve kategorije prema značaju za upravljanje vodama su dokumenti:
U okviru navedene strateške dokumentacije izvršeno je i rangiranje područja po prioritetu zaštite od poplava, na ukupno 25 područja na prostoru Federacije Bosne i Hercegovine. Rangiranje područja izvršeno je prema internoj stopi rentabiliteta dobivenoj na osnovu investicione vrijednosti projekata, godišnjih troškova i prosječne koristi od realizovanog projekta. Prema ovoj dokumentaciji, područja koja su prioritetna u smislu implementacije projekata zaštite od voda, su: Sava (od Šamca do Svilaja i od Domaljevca do Vučilovca), Bosna (Sarajevsko polje), Una (Bosanska Krupa i Bosanska Otoka, Bihać od Ripča do Pokoja i Kulen Vakuf), Vrbas (Donji i Gornji Vakuf), Drina (Goražde), Usora (u Federaciji BiH), Tinja (Srebrenik), Sana (Sanski Most), Spreča (od Lukavca do Brijesnice), itd.